Zorgverleners en vrijwilligers krijgen veel vragen over coronavaccinaties; wat kunnen zij doen?
Marzouka Boulaghbage van Stichting Al-Amal en Stichting Dock houdt contact met veel oudere migranten in een grote hoeveelheid Whatsapp-groepjes. Ze maakt zich zorgen over het vaccineren. Er worden berichtjes rondgestuurd zoals die van een Tunesische arts uit Canada, die huilend oproept géén vaccinatie te nemen. Ook slecht nieuws over bijwerkingen gaat als een “lopend vuurtje”, zegt ze. En zelf heeft ze ook niet alle kennis: “Wat moet ik beantwoorden?”.
Net als vele anderen hebben oudere migranten vragen of maken zich zorgen over de veiligheid en bijwerkingen van de coronavaccins. Een belangrijke reden voor deze zorgen is dat voor hen de voorlichting over de coronavaccinatie onduidelijk of onbegrijpelijk is. Een op de drie Nederlanders heeft namelijk moeite om informatie over gezondheid en zorg te vinden, begrijpen en toe te passen. Voor oudere migranten is uitleg in de eigen (gesproken) taal daarom heel belangrijk. Deze informatie, gebaseerd op de informatie van Rijksoverheid.nl en het CBG is op de site van Pharis beschikbaar in 13 talen.
Initiatieven vanuit migrantenzelforganisaties
Abdou Menebhi van EMCEMO herkent de zorgen van Marzouka Boulaghbage. Hij is in actie gekomen en heeft contact gezocht met de GGD Amsterdam. Nu biedt EMCEMO, met medewerking van de GGD Amsterdam, een voorlichtingscampagne met korte films, een rondetafelgesprek met deskundigen en sleutelpersonen, folders en voorlichtingsbijeenkomsten. Ze krijgen veel vragen: “Mensen willen bijvoorbeeld weten of er varkensgelatine in de vaccins zit. Maar je hoort ook de bredere complottheorieën,” legt hij uit. Bij de voorlichtingscampagne zijn artsen en imams betrokken om de verschillende vragen te beantwoorden.
Net als EMCEMO biedt Stichting Al-Amal voorlichting. Ze hebben filmpjes in het Nederlands, Arabisch en Tamazight opgenomen. Ook andere organisaties hebben zich ingezet om in gesprek te gaan over coronavaccinaties. De Associatie Marokkaanse Artsen Nederland heeft een webinar georganiseerd waar vragen werden beantwoord over vaccineren. Vanuit de Islamitische kennisnetwerken is een livestream georganiseerd waar mensen vragen konden stellen en het Corona Actiecomité Statushouders is een helpdesk gestart.
Waar krijgen oudere migranten hun informatie?
Veel oudere migranten krijgen informatie van familie en vrienden in Nederland, maar ook uit het geboorteland. Dat maakt het moeilijk. Marlene Lee van Stichting Tien Yan zegt dat hun vrijwilligers proberen zo snel mogelijk nieuwe informatie van het RIVM of uit persconferenties te vertalen en te delen met ouderen voordat er onduidelijkheden komen, omdat mensen ook informatie uit China krijgen. “Je weet hoe dat gaat met doorvertellen, dan verandert de informatie en dat zorgt weer voor angst.”
In de Chinees-Nederlandse gemeenschap in Amsterdam worden niet zoveel vragen gesteld. Volgens Marlene Lee is dat ook niet zo de gewoonte bij deze ouderen. Het is voor Marlene en haar collega’s bij Tien Yan des te belangrijker om proactief informatie te bieden. Bijvoorbeeld de maatregel van de avondklok was voor veel ouderen onduidelijk. Marlene heeft toen overwogen of ze vanuit Tien Yan gestructureerd informatie kan bieden, maar daar hebben ze simpelweg de middelen niet voor. Gebrek aan financiering maakt deze belangrijke – ook vanuit volksgezondheidsperspectief belangrijke – vorm van voorlichting en informatie bieden ook kwetsbaar. Abdou Menebhi laat weten dat EMCEMO alles zonder financiering heeft gedaan, omdat deze voorlichtingscampagne te belangrijk is om niet te doen vanwege geld, “maar dat is wel moeilijk”.
Uitnodiging contact op te nemen
Tien Yan biedt een hulplijn voor Chinees-Nederlandse ouderen in Amsterdam. Ook professionals bellen naar deze hulplijn als ze er niet uitkomen met een Chinees-Nederlandse cliënt. “Professionals uit Amsterdam zijn welkom om ons te bellen als cliënten vragen hebben over het coronavaccin. Een gesprek in de eigen taal helpt meestal al veel,” nodigt Marlene professionals uit. Dat is ook het advies van Abdou: ben je professional of vrijwilliger en is er iemand die vragen heeft over het coronavaccin en je komt er niet uit vanwege taal of cultuur, zoek contact met een migrantenzelforganisatie. “Iedereen mag EMCEMO bellen op 020-428825. We willen graag helpen.” Abdou nodigt ook andere migrantenzelforganisaties uit om contact op te nemen die ook voorlichting willen geven om de ervaringen van EMCEMO te benutten.
Volgens Marzouka gebruiken veel oudere migranten Whatsapp. Het is makkelijk om spraakberichten mee op te nemen. Dat is handig als lezen en schrijven moeilijk is. Het Rode Kruis heeft ook een Whatsapplijn-Hulplijn in het Marokkaans-Arabisch, Tamazight, Turks, Engels, Mandarijn, Cantonees, Portugees en Nederlands.